KATOLICKIE FORUM - Wirtualny klasztor PÓJDŹ ZA MNĄ !

uel

Jest rzeczą ważną umieć dobrze odróżniać w duszy to, co jest samą jej naturą, od tego, co jest darem Bożym zupełnie niezasłużonym. To samo odróżnienie dotyczy anioła, który ma również naturę, choć całkowicie duchową, jednak o wiele niższą od daru łaski.
Jeśli więc rozpatrujemy duszę ludzką w jej naturze, widzimy w niej dwie sfery bardzo różne jedna należy do porządku zmysłowego, druga do nadzmysłowego, intelektualnego.

Sfera zmysłowa duszy jest wspólna człowiekowi i zwierzęciu, zawiera ona zmysły zewnętrzne łącznie z wyobraźnią i pamięcią zmysłową oraz uczuciowość, czyli pożądanie zmysłowe, z którego pochodzą różne namiętności, czyli uczucia : miłość uczynkowa i nienawiść, pragnienie i wstręt, radość uczuciowa i smutek, nadzieja i rozpacz, odwaga i lęk, gniew. Całe to życie uczuć istnieje już u zwierzęcia niezależnie od tego, czy jego namiętności są łagodne jak u gołębicy lub jagnięcia, czy też jak u wilka lub lwa. Ponad tą sferą zmysłową- wspólną człowiekowi i zwierzęciu - jest w naturze naszej sfera intelektualna wspólna człowiekowi i aniołowi mimo że u anioła jest o wiele mocniejsza i piękniejsza. Przez tę sferę intelektualną dusza nasza wznosi się ponad ciało; dlatego mówimy, że jest ona duchowa, że nie zależy wewnętrznie od ciała, więc będzie mogła żyć bez niego po śmierci.

Do istoty duszy w tej sferze wyższej należą : umysł i wola , nasze dwie władze wyższe.
Umysł poznaje nie tylko właściwości zmysłowe, barwy, dzwięki, ale byt, rzeczywistość duchową prawd koniecznych i ogólnych, jak no.: "Nic nie dzieje się bez przyczyny, a w ostatecznej analizie bez przyczyny najwyższej; trzeba czynić dobro, a unikać zła; spełniaj swój obowiązek, cokolwiek by się działo ". Zwierzę nigdy nie dojdzie do poznania tych zasad; nawet gdyby jego wyobraźnia ciągle się doskonaliła, nie osiągnie nigdy sfery intelektualnej prawd koniecznych i ogólnych; nie przekroczy ona sfery cech zmysłowych poznawanych tu i ówdzie w przedmiotach poszczególnych.

Ponieważ umysł poznaje dobro ogólne i nie tylko dobro przyjemne lub pożyteczne, ale i dobro moralne i rozumne, jak np: raczej umrzeć niż zdradzić wynika z tego, że wola może miłować to dobro, pragnąć go i je pełnić. W ten sposób góruje ona nieskończenie nad zmysłowością, czyli uczuciami wspólnymi człowiekowi i zwierzęciu.
Przez swój umysł i wolę człowiek podobny jest do anioła, mimo że umysł nasz, w przeciwieństwie do umysłu anioła, zależy w tym życiu od zmysłów, które dostarczają mu pierwszych przedmiotów poznania

Dwie władze wyższe, rozum i wola mogą się bardzo rozwinąć, jak to widać u geniuszy i wielkich ludzi czynu, ale będąc w ciągłym rozwoju mogą one nigdy nie poznać i nie umiłować życia wewnętrznego Boga , które jest innego porządku, całkowicie nadprzyrodzone, i to nadprzyrodzone zarówno dla anioła, jak i dla człowieka . Człowiek i anioł mogą wprawdzie w sposób przyrodzony poznawać Boga od zewnątrz , z odbicia Jego doskonałości w stworzeniach, ale żaden umysł stworzony nie może o własnych siłach osiągnąć choćby mgliście i niewyraźnie przedmiotu właściwego i formalnego umysłu Bożego . Kusić się o to, równałoby się twierdzić, że umysł stworzony jest tej samej natury co Bóg, gdyż określałby go ten sam przedmiot formalny. jak mówi św. Paweł:
"Któż bowiem z ludzi wie, co jest w człowieku, prócz ducha człowieczego, który w nim jest? Tak i tego, co Boże, nikt nie zna, jedno Duch Boży" (1 Kor 2,11). Jest to porządek z istoty swej nadprzyrodzony

Otóż łaska uświęcająca, nasienie chwały (semen gloriae) wprowadza nas w ten wyższy porządek prawdy i życia. Jest ona życiem z istoty swej nadprzyrodzonym, uczestnictwem w życiu wewnętrznym Boga, uczestnictwem w naturze Bożej, gdyż już teraz przysposabia nas do widzenia kiedyś Boga tak, jak On siebie widzi, i do miłowania Go tak, jak On siebie miłuje. Św Paweł nam to powiedział :
"Czego oko nie widziało ani ucho nie słyszało i w serce człowiecze nie wstąpiło, to przygotował Bóg tym, którzy Go miłują. To nam Bóg objawił przez Ducha swojego. Duch bowiem wszystko przenika, nawet głębokości Boże" (1 Kor 2,9-10)

Łaska uświęcająca, która zapoczątkowuje w nas życie w tym wyższym, nadanielskim porządku wewnętrznego życia Boga, jest jakby szczepem Bożym wprowadzonym w samą istotę naszej duszy, aby podnieść jej żywotność i dać jej możność przynoszenia nie tylko owoców przyrodzonych, ale i owoców nadprzyrodzonych, aktów zasługujących na żywot wieczny. Ten Boży szczep łaski uświęcającej jest więc w nas ponad życiem przyrodzonym naszej duszy duchowej i nieśmiertelnej, życiem z istoty swej nadprzyrodzonym, o wiele wyższym niż cud dostępny zmysłom.

Już teraz to życie łaski rozwija się w nas w postaci cnót wlanych i siedmiu darów Ducha Świętego . Jak w porządku przyrodzonym z samej istoty naszej duszy pochodzą nasze władze umysłowe i zmysłowe, tak samo w porządku nadprzyrodzonym z łaski uświęcającej zakorzenionej w istocie duszy pochodzą w naszych władzach wyższych i niższych cnoty wlane i dary stanowiące wraz z korzeniem, z którego wyrastają, nasz organizm duchowy, czyli nadprzyrodzony. Został nam on dany na chrzcie , a odzyskujemy go przez rozgrzeszenie, jeśli mieliśmy nieszczęście go utracić .

Organizm duchowy można przedstawić :
[link widoczny dla zalogowanych]
Cnoty można porównać u Św. Tomasza z Akwinu II-a II -ae