KATOLICKIE FORUM - Wirtualny klasztor PÓJDŹ ZA MNĄ !

exe

Niestety, dopiero teraz, ale chyba lepiej późno, niż wcale, odradzam stanowczo Eckharta. Jasno widać dlaczego odradzam, gdy spojrzymy na jego bauki przez pryzmat tomizmu.

To, że Bóg nieskończenie przewyższa wszystko, cokolwiek możemy o Nim pomyśleć i mówić, było powszechnie przyjętą doktryną w teologii średniowiecznej. Św. Tomasz z Akwinu uznał tę prawdę za najistotniejszą podstawę swej doktryny. Nie wiemy, czym jest Bóg, a jedynie czym On nie jest, toteż poznajemy Go coraz lepiej w miarę coraz jaśniejszego dostrzegania, że jest On nieskończenie różny od wszystkiego, co Nim nie jest.

Zasada ta jednak może mieć dwojakie zostosowanie. Możemy, wraz z Tomaszem z Akwinu, zakładać ją na początku i na końcu naszej teologii; będzie wówczas działała zarówno jako warunek odnoszący się do wszelkich twierdzeń teologicznych, jak i jako wezwanie do wykroczenia poza teologię, po jej zgłębieniu, i pogrążenia się w głębi życia mistycznego. Nie było jednak luki pomiędzy początkowym twierdzeniem, że Bóg w ścisłym znaczeniu jest niepoznawalny, a końcowym wysiłkiem zmierzającym do doświadczenia przez miłość tego, co przewyższa ludzkie rozumienie. Św. Tomasz z Akwinu bowiem nigdy nie zapomniał o tym, że powodem naszej nieznajomości Boga nie jest niejasność Boga, lecz fakt, że jest On oślepiającym światłem. Cała teologia św. Tomasza wskazuje na najwyższą intelektualną poznawalność tego, co tkwi ukryte w Boskiej tajemnicy. Jeśli zatem Bóg sam w sobie jest intelektualnie poznawalny, to to wszystko, co o Nim wiemy, jest prawie niczym, nie jest jednak niczym i ma nieskończenie większą wagę aniżeli wszystko inne. Krótko mówiąc, nawet gdy św. Tomasz z Akwinu posługuje się rozumem jako środkiem prowadzącym do celu mistycznego, nie posługuje się nim w sposób mistyczny. Zadaniem rozumu jest szerzenie światła wszędzie tam, gdzie sięga jego światło; tam zaś, gdzie ciemność staje się nieprzenikniona, rozum ustępuje przed miłością i tam się zaczyna życie mistyczne.

Inaczej miała się sprawa u Eckharta. Będąc całkowicie przekonany, że jeśli Bóg jest niepoznawalny dla ludzi, to musi również być niepoznawalny sam w sobie, niemiecki teolog musiał posłużyć się rozumem jako mistycznym narzędziem prowadzącym do mistycznego celu. Pisma Eckharta pełne są wywodów dialektycznych, czerpią też w szerokim zakresie z dorobku św. Tomasza z Akwinu, brak w nich jednak ducha tomizmu.
Doktryna Eckharta bowiem nie posługuje się filozofią jako światłem wspomagającym teologię, lecz przy pomocy filozofii okrywa Boga ciemnością, otaczając Go w ten sposób obłokiem niepoznawalności. Bóg Mistrza Eckharta nie jest po prostu Bogiem przekraczającym zasięg ludzkiego poznania, lecz na modłę całkowicie neoplatońską jest niedostępny wszelkiemu poznaniu, nie wyłączając poznania przez samego siebie. Sam w sobie Bóg jest pustynią Bóstwa; i nawet gdyby było prawdą, że Bóg odwiecznie wyraża sam siebie w akcie samowiedzy, to faktem jednak pozostaje, że nieskończona istota Boga jest niezgłębiona, nawet dla samego Boga, albowiem nie mógłby On poznać sam siebie nie przeobrażając swej nieskończonej istoty w konkretny przedmiot poznania. Pustynia Bóstwa rozważana jako poznana podlega nie tylko ograniczeniu, lecz również liczbie; Bóg Eckharta, jako poznający oraz Bóg jako poznany stanowią dwoistość, toteż Bóg przestaje być prostym i absolutnym Bóstwem. Jedynym sposobem osiągnięcia Boga — przynajmniej w tej mierze, w jakiej jest On dla nas osiągalny — jest wykroczenie poza wszelkie wzajemne ograniczenia i wszelkie rozróżnienia; jest to wyjście nie tylko poza wielorakość rzeczy skończonych, lecz nawet poza Trójca Boskich Osób. Dopiero wtedy, gdy człowiek dotrze do tej milczącej pustyni, w której nie ma ani Ojca, ani Syna, ani Ducha Świętego, kończy się jego mistyczny wzlot, tam bowiem tkwi źródło wszystkiego, co istnieje: poza Bogiem, w pełni Bóstwa.

Osiągnięcie takie pozostawałoby z konieczności poza możliwościami największych nawet mistyków, gdyby Bóg nie stworzył człowieka na swój obraz i podobieństwo. W każdym, z nas tkwi iskierka Boskiej istoty, rzucająca światło na sam szczyt tego, co zwiemy intelektem, i czyniąca z nas współuczestników Boskiego światła. Iskierka ta, niestworzona
i niestwarzalna jak samo Bóstwo, jest w nas bardziej zjednoczona ze swym Boskim źródłem aniżeli z samym intelektem, w którym tkwi. Krótko mówiąc, gdyby człowiek był jedynie tym światłem i niczym więcej, to byłby Bogiem. Takiej właśnie mistycznej koncepcji ludzkiego rozumu potrzebował Eckhart, aby przezwyciężyć wszelkie rozróżnienia stojące na drodze bezwzględnego poddania się człowieka Bogu. Boska iskierka tkwi w nas zarówno jako źródło naszej tęsknoty za Bogiem, jak też jako siła prowadząca nas z powrotem ku Bogu. Skoro jest ona Bogiem w nas samych, to jest pustynią Boga wzywającą nas od wewnątrz do poszukiwania Go poza kształtem, miejscem, czasem, a nawet istnieniem.

Każda rzecz jednostkowa, w tej mierze, w jakiej istnieje, jest zaprzeczeniem tego, czym nie jest; czyż moglibyśmy wynieść Boga ponad wszelkie określenia i negacje, gdybyśmy nie umieścili Go nawet ponad wszelkimi afirmacjami?

Bóg jest tak bezwzględnie, że jest niczym. Takie jest najgłębsze znaczenie teologii Mistrza Eckharta, stąd zaś wynika, że tak jak pobożność polega na wyzbywaniu się wszelkiej rzeczy dla miłości Boga, tak też teologia polega na wyzwoleniu samego Boga z kształtu i dziedziny kształtu, rzeczy i porządku rzeczy, istnienia i porządku rzeczy istniejących, dopóki nie osiągniemy Jego Bóstwa w absolutnej nagości.

Eckhart byl więc słusznie potępiony przez papieży.

Z Bożym pozdrowieniem,
exe🛐✝️

uel

Nie można zbyt dosłownie i literalnie czytać, nie wszystko tak sie czyta. Apoftegmaty również można by uznawać za szkodliwe bo np:

(186)Powiedział także abba Daniel : "O ile ciało tyje o tyle dusza chudnie, o ile ciało więdnie, o tyle dusza rośnie"

Wziąć pod uwagę sentencje np św. Jana od Krzyża :

49. Nie jesteś daleki, o mój Boże, od tego, kto się sam nie oddala od Ciebie. Dlaczego więc mówią, że Ty się oddalasz?

51. Jeżeli chcesz dojść do świętego skupienia, musisz tam dążyć, nie nabywając, lecz wyzbywając się.

54. Ponieważ Bóg jest niedostępny, więc nie powinieneś się cieszyć, jeżeli twe władze mogą Go cokolwiek pojąć i zmysły odczuć, bo nie znajdziesz zadowolenia w tym słabym poznaniu i dusza straci lekkość potrzebną do wznoszenia się ku Bogu.

[link widoczny dla zalogowanych]

exe

Nie ma tu nawiązania do tego, o czym piszę na polu filozofii, za to jest tu mistycyzm biorący za narzędzie rozum. Niedopuszczalne.

uel

Jednak czy filozofia nie jest wstępem do teologii ?
Pan Jezus przemawiał do wyznawców Judaizmu którzy mieli już jakieś przygotowanie. Izraelici byli pod okupacją Rzymian , działało wtedy wielu myslicieli i filozofów którzy niejako poprzedzili i przygotowali ludzi na potencjalne późniejsze przyjęcie Pana Jezusa. A św. Paweł przemawiał do greków i hellenistów którzy też mieli jakieś przygotowanie dlatego łatwiej im było przyjąć Pana Jezusa (mowa na aeropagu Dz 17) .

exe

uel

Jednak zdaje się że pytanie o istnienie Boga jest pytaniem nie teologicznym a filozoficznym. Arystoteles doszedł do prawdy istnienia Boga za pomocą rozumu i przedstawił cały logiczny ciąg. To zapamiętałem gdy słuchałem parę dni temu
: Filozofia i zbawienie. Po co katolikowi pogański filozof? || Rozmowa PCh24/PT #1
https://youtu.be/CgWzwZ06aiE?t=1627 27:11

Zarówno wiedza naturalna jak i wiedza nadprzyrodzona istnieją dzięki Bogu. Tak jak rozum i wiara pochodzi od Boga. Więc wydaje się że różnica między poznaniem rozumowym a poznaniem nadprzyrodzonym choć różne, nie jest nacechowane przepaścią między sobą, bo ma jeden cel i źródło Boga.

exe

Bóg Arystotelesa nie jest Bogiem chrześcijan, ponieważ jest tu bytem o statusie "coś, co jest". Brakuje mu wewnętrznego dynamizmu, który ma Bóg Akwinaty, który jest podniesionym do statusu "Ktoś, kto jest". Ów wewnętrzny dynamizm odpowiada za immanencję boską w sakramentach oraz Jego mieszkanie w naszych sercach. Dlatego też to, co słuchałeś, ma za podstawę Boga Kartezjusza, u którego Bóg był tworem geometrycznym.

Gdyby Bóg był do odkrywania poprzez logikę, wówczas Jego istnienie trzebaby zakwestionować na modłę Spinozy, gdzie jest mowa tylko o Jego Istocie, a więc kontynuacji arystotelizmu

Wiedza naturalna nie przeskakuje nigdy progu cnót teologalnych, bo te są cnotami własnymi. Stąd też jest przepaść nie do przebycia pomiędzy wnioskowaniem (rozum naturalny), a wnioskiem (wnioskowanie wspomożone światłem Bożym). O tym pisze św. kard. John Newman w Logika wiary.

uel

11 Tez Eckharta zostało potępionych jednak sama intuicja Eckharta była intuicją tomistyczną. W XIV wieku było wiele nadużyć także u tych którzy zwalczali Eckharta, panował wtedy niesamowity bałagan. To że ktoś błądził w jednych sprawach nie znaczy że wszystkie jego tezy nadawały się do kosza. Niestety ci co zwalczali Eckharta promowali racjonalizm , negowali doświadczenie Boga na ziemi, tym samym Boga ograniczając i zamykając w swoich teoriach kimś takim był Barlaam z Kalabrii który zwalczał hezychastów i spowodował rozłam w Kościele. Myślę że zbyt szybkie potępianie czyjejś działalności z powodu części błędów, może doprowadzić do wylewania dziecka z kąpielą żę i te dobre rzeczy się zaneguje wraz z tą osobą.

Co się wydarzyło w teologii i historii Kościoła, że zniknął Duch Święty i zniknęło również mówienie o doświadczeniu Ducha Świętego. Jak do tego doszło?

Dekret Gracjana rok ok 1140 – 1150, jest to jedno z tych dzieł, które obok Biblii, Komentarza do Sentencji, czyli najważniejszego podręcznika teologii to jest trzecie najważniejsze dzieło.
Dekret Gracjana jest to główny zestaw tekstów prawnych, jest to kodeks prawny. W tym dziele znajduje się jeden bardzo ważny dokument zaczynający się od słów Duae sunt (P. II, C.19, c. 2, q. 2 ).
Gracjan zastanawiając się, co zrobić z księżmi, którzy chcą wstąpić do zakonu, chcą zostawić swojego biskupa i rozpocząć życie monastyczne. Wtedy Gracjan dał wykładnie prawną znalazł dokument z wieku XI które zaczyna się od Duae sunt i włączył go w dekretum . A ten dokument zaczyna się od Duae sunt leges – są dwa rodzaje prawa. Jest prawo publiczne, które jest stanowione przez czynnik zewnętrzny to są wszelkiego typu prawo pozytywne. I jest prawo lex privata prawo prywatne, kiedy to człowiek decyduje zgodnie z tym, co mówi mu serce a dokładnie lex privata jest to prawo Ducha Świętego, kiedy człowiek pod wpływem Ducha Świętego wie, że musi podjąć taką decyzję i podejmuje. Jeżeli taki ksiądz pójdzie do swojego biskupa i biskup powie nie, wtedy też ksiądz może powiedzieć: prawo moje, prawo Ducha Świętego stoi ponad prawem stanowionym i dlatego też mogę wystąpić i mogę pójść do zakonu ponieważ u św. Pawła jest napisane w2 Kor 3 17 „Gdzie Duch tam wolność”.

Św. Tomasz 11 razy w swojej twórczości będzie powoływał się na Dekret Gracjana mówiąc o wolności i o wolności tych, którzy idą za Duchem Świętym, ponieważ prawdziwie wolny człowiek dla Tomasza, definicja wolności to jest wtedy, kiedy jestem causa sui amianowicie ja sam decyduję, pod wpływem tego, co ja pragnę, co odkrywam, że jest ważne, że kieruje się miłością. Człowiek wolny nie jest wtedy, kiedy kieruje się tym, co jest mu na zewnątrz, nawet, jeżeli przykazania Boże mówią mu „Nie zabijaj” i człowiek nie zabija to Tomasz mówi, że taki człowiek nie jest wolny, taki człowiek jest posłuszny. Natomiast, kiedy człowiek nie zabija, dlatego że odkrywa w sobie głęboką miłość do drugiego człowieka, która wyklucza zabijanie wtedy jestem prawdziwie wolny. Kiedy wszystko, co robię nie wypływa z tego, że ktoś mi karze, ale dlatego że ja sam, jako causa sui jestem przyczyną siebie i sam decyduje. Pierwszymi, którzy powoływali się na ten dekret nie byli kapłani, ale biskupi.

Dochodziło do nadużyć osób, które powoływały się na ten dokument i dekret, który odnosi się także do innego prawa a nie tylko do prawa wstąpienia do zakonu, ale również, jeżeli ja odczuwam, że nie mam płacić podatków to nie będę płacił podatków, bo „gdzie duch tam wolność”. I zaczął pojawiać się duży problem. To doprowadziło w końcu w latach 90 tych do anulowania kilka wspólnot świeckich, którzy żyli w wolności „Ducha świętego”. Pojawiły się wśród księży takie określenia, że to są sekty wolnego ducha a ostatecznie doprowadziło to, że w r. 1311 Sobór we Vienne w dokumencie ad nostrum potępił sektę wolnego ducha i również de facto wykazując, że jest jedno zdanie, które jest charakterystyczne dla tej sekty „gdzie duch tam wolność”. Od 1311 cytat ten był utożsamiany z herezją, ten, który się na nie powoływał jest prawdopodobnie jakimś anarchistą, który chce zniszczyć porządek Kościoła. Który chce uderzyć w Kościół w instytucjonalny.

Od tego momentu sam Duch Święty staje się bardzo podejrzany, bo przecież gdzie on jest tam jest anarchia, gdzie on jest tam wszystko wymyka się z pod kontroli, więc lepiej jest go sobie zamknąć. I od tego momentu zginie, od tego momentu unika z narracji z mówienia, a tego cytatu już nie ma. Duch Święty stał się podejrzany. A skoro Duch Święty staje się podejrzany, to zaczyna się rozmontowywanie całej Trójcy Świętej, miłości, zaczyna się też powolne, ale bardzo systematyczne, tzw. reifikacja łaski. Łaska już nie jest relacją, łaska nie jest wymianą miłości. Łaska staje się darem, który jest dla grzecznych dzieci, które spełniają odpowiednie czynności moralne, jeżeli nie spełniasz ich, następuje całkowita natychmiastowa utrata ze skutkiem natychmiastowym amen koniec.
Jeżeli oderwiemy Ducha Świętego, to jest tak jakbyśmy wyłączyli kolory. Jest niby wszystko, ale zaczyna brakować. Jeżeli zabierzemy z pomiędzy ludzi miłość, to wtedy ci ludzie mogą być ze sobą obok,ale już nic ich nie łączy, nie ma nic. Ten dokument, który stał u początku rozwoju życia zakonnego, bo wszyscy się na niego powoływali. Był to ulubiony cytat dominikanów u początku XIII w. Ten cytat, który był wyrazem wolności w XIV wieku stał się symbolem samowoli, stał się niebezpieczny. Dlatego Duch Święty stał się niebezpieczny, bo nie wiadomo gdzie nas pociągnie, a jak święty Tomasz powiedział, jako jedyna Osoba Boska Duch Święty, nie ma imienia, bo nie da się Go zamknąć w żadnym pojęciu, jest poza granicami. I dlatego też człowiek jest stworzony, jako istota, która de facto nie ma granic, ponieważ człowiek jest jak powie św. Tomasz quasi horison et continuum spiritualis et corporalis… To jest historia bardzo smutna odchodzenia.
Drugi element historyczny, XIV w. W XIV w. Pojawił się taki wybity profesor z uczelni mistrz Eckhart, który dwukrotnie był na katedrze Paryskiej, co się tylko św. Tomaszowi wcześniej zdarzyło. Wybitny człowiek, który miał w pewnym momencie doświadczenie Boga i doszedł do wniosku, że cała teologia bez doświadczenia ona jest tylko pewnymi słowami, pewną jakąś instrukcją obsługi. Natomiast człowiek może, nie tylko duchowny, ale i świecki może mieć kontakt bezpośredni z Bogiem, ponieważ powie Mistrz Eckhart w każdym człowieku jest ten element boski, którą on nazwie iskierką duszy.

Mistrz Eckhart nie był do końca precyzyjny, bo był kaznodzieją, którego porywało, ale ludzie szaleli, bo się okazało, że ludzie mogą doświadczyć tu i teraz, ale po śmierci dopiero zespolimy się z Bogiem. Jak usłyszał to tomista to oczywiście 5 razy mdlał. W tych czasach pojawiła się sekta wolnego ducha. Pojawia się na dodatek pewna pisarka Małgorzata Porete, która pisze zwierciadło dusz prostych, wręcz wyjaśnia i daje całą instrukcję obsługi jak można zjednoczyć się z Bogiem. Ostatecznie na wszelki wypadek została skazana na spalenie na stosie w 1310. Natomiast Mistrz Eckhart czytał jej teksty i był pod ogromnym wrażeniem. Sam Mistrz Eckhart ostatnie 3 lata spędza na bronieniu się i umiera w 28 roku a 11 jego tez zostaje potępionych a sam staje się osobą, którą dominikanie się wstydzą, że profesor i takie rzeczy ludziom gadał. Po potępieniu Mistrza Eckharta i sekty wolnego ducha stało się już jasne, że pierwsza rzecz nie tylko Duch Święty, ale również doświadczenie Boga
Z tezami Mistrza Eckharta można się nie zgadzać, ale sama intuicja Eckharta była intuicją tomistyczną, bo również św. Tomasz mówił: każdy człowiek może oczekiwać cognitio Dei experimentalis, oczekiwać doświadczenia Boga, które nie jest tylko doświadczeniem intelektualnym, czy nawet tylko „doświadczeniem wiary”, ale czymś, co przekracza i prowadzi dalej to, co św. Tomasz powie w kwestii 43. Mistrz Eckhart to pewien etap.

Kolejnym etapem jest niejaki Barlaam z Kalabrii. W latach 30 i 40 po potępieniu we Vienne i tez Mistrza Eckharta , jest grupa teologów którzy wprost zaczynają mówić, na ziemi nie ma możliwości doświadczenia Boga. Że to doświadczenie możliwe o ile będziesz zbawiony dopiero tam w niebie. I przedstawicielem takim był Barlaam z Kalabrii, który był racjonalistą, mówiąc, że nie można doświadczyć Boga, że nie mamy żadnego dostępu do Boga żywego tutaj na ziemi poza Eucharystią.
Cytat z 28 rozdziału Ewangelii Mateusza 20 wers „A oto Ja jestem z wami przez wszystkie dni, aż do skończenia świata” jeszcze w XIII wieku było interpretowane „Ja jestem z wami”, jako obecność w sercu i w Kościele a w XIV w. cytat ten jest interpretowany tylko eucharystycznie a nie w sercu czy w Kościele. Ten aspekt zaczyna być coraz bardziej odsuwany. Wg Barlaama naszym obowiązkiem jest etyczne wypełnianie życia, życie w cnotach, wypełnianie posłuszeństwa, a jeżeli będziesz grzeczny i to wszystko spełnisz, trafiasz do nieba wtedy masz doświadczenie Boga. Barlaam z Kalabrii pojechał na wycieczkę do Konstantynopola i spotkał tam, niejakiego Grzegorza Palamasa, który przez całe życie jak przystało na hezychaste, mnicha żyjący na górze Atos. Całe jego życia zmierzało do tego by doświadczyć Boga, by dotknąć światła taboru, by światło go przeniknęło. Całe życie spotykał starców, którzy spotykali Boga, którzy wiedzieli, że Duch święty żyje w nich. I taki Grzegorz Palamas spotyka Balaama z Kalabrii, który mówi mu : drogi Grzegorzu Palamasie, kim ty jesteś ? On mówi jestem z góry Atos, odmawiam modlitwę Jezusową, marzę o Chrystusie. A Balaam mówi: ale jesteś w takim razie prostaczkiem bo na ziemi nie można doświadczyć Boga, wszystko co robicie jest kłamstwem, jesteście heretykami. Grzegorz Palamas w tym szoku po raz pierwszy ponazywał sobie masę rzeczy , napisał wspaniałe dzieło Triady gdzie on wprost pokazuje że człowiek może doświadczyć Boga , przeprowadził całą analizę, mówi o istocie Boga o osobach Boga które człowiek może doświadczyć. Grzegorz Palamas jest takim teologiem dla Kościoła Prawosławnego jak dla nas św. Tomasz z Akwinu.

W momencie tego sporu wydarzyło się coś, co tylko najgorszego mogło się wydarzyć, nastąpiła petryfikacja stanowisk, mianowicie stanowisko zachodnie jest stanowiskiem antydoświadczeniowym jedyne, co nam zostaje to Secunda Secundae św. Tomasza, gdzie Tomasz pisze o moralności. Stanowisko wschodnie, które było mocno nastawione na doświadczenie, ale przedewszystkim bardzo negatywnie nastawione w stosunku do zachodniej teologii. XIV wieczny spór poskutkował tym, że na doświadczenie Boga patrzy się w sposób dość ostrożny, na koncepcję Ducha Świętego jeszcze bardziej. A ponieważ ulubioną Ewangelią Palamasa była Ewangelia Jana, więc Ewangelia Jana stała się podejrzana (prolog). Św. Tomasz przygotował 2 komentarze do Ewangelii Jana i Mateusza, jako dwa fundamentalne. Gwoździem do trumny dla Ewangelii Jana był komentarz Mistrza Eckharta. Dla św. Tomasza było to wszystko naturalne. Natomiast od XIV wieku stało się coś, co zmieniło i myślenie w podejściu do tych kwestii duchowych, ale również zmieniło się coś bardzo ważnego w samym parzeniu na łaskę, ale także na człowieka. Po doświadczeniach 1350 r. strasznych doświadczeniach, kiedy mamy w tym samym roku czarną śmierć, która zabija 1/3 mieszkańców Europy, kolejny etap wojny stuletniej, małą epokę lodowcową, która pociąga za sobą głód. Był to dla ludzi tak wielki szok, że wtedy ludzie zaczęli patrzeć na swoją egzystencję, jako rzeczywiście gigantyczną karę za grzech, za grzech pierworodny, że my wszyscy jesteśmy upadli, nędzni, marni. Ma rację Augustyn, że ten świat jest do niczego.

Od połowy XIV wieku augustianizm i to wykoślawiony wchodzi do teologii, gdzie zaczyna być oddzielona natura i łaska. Łaska staje się prezentem i rzeczą, natura staje się czymś kompletnie zniszczonym, że jesteśmy po prostu bestiami, które chodzą i tylko łaska jest nas w stanie z nami coś zrobić. W XVI wieku dochodzi do wielkich sporów między naturą i łaską, do wymyślenia do czegoś takiego jak natura pura czyli czysta natura. Od XIV wieku mamy coraz bardziej tzw rozdarcie Trójcy Świętej, coś, co Tomaszowi się w głowie nie mieściło, bo przecież Chrystus wisząc na Krzyżu był cały czas zjednoczony z Ojcem. To rozdarcie widać w sztuce po XIV wieku gdzie na obrazach Chrystus jest przedstawiany w rozpaczy, gdzie nie ma radości Zmartwychwstania.

Ks. Tomasz Gałuszka OP Wykład „Początek i kres ludzkiego życia w Bogu w ujęciu św. Tomasza z Akwinu cz 1
https://www.youtube.com/watch?v=BJk0ITg2Vy8&ab_channel=Szko%C5%82aEliasza

exe

uel

Skoro Mistrz Eckhart został potępiony to dlaczego np dominikańskie wydawnictwo "W Drodze" wydaje te książki Question

Jak Kościół może wydawać i promować coś co zostało potępione przez Kościół ?

Tutaj
[link widoczny dla zalogowanych] można wyczytać :

"Pod koniec życia Eckharta oskarżono o głoszenie poglądów niezgodnych z nauką Kościoła. Podziały, wszechobecne intrygi, wybiórcze traktowanie jego tekstów i niedokładne przekłady na łacinę spowodowały, że został on postawiony przed trybunałem inkwizycji w Kolonii. Przebieg procesu nie jest dokładnie znany. Oskarżony odwołał się do kurii papieskiej i złożył uroczystą deklarację w której oświadczył, że nie upiera się przy swoich błędach, a gdyby ktoś odwodnił mu fałszywość jego nauki, publicznie ją odwoła. Mimo, iż trybunał wziął pod uwagę postawę duchownego i nie uznał formalnie za heretyka, ostatecznie zakwestionowano 28 tez pochodzących z jego pism. Umarł w 1328 roku, a w kolejnym ukazała się bulla, w której papież Jan XXII potępił dominikanina.

Od połowy XX wieku myśl Eckharta jest wnikliwie badana. Obecnie mówi się, że żadna z jego tez, analizowana w kontekście całego jego nauczania, nie jest sprzeczna z nauką katolicką. Trwają starania o oficjalną rehabilitację Eckharta w Kościele.

Eckhart swoje doświadczenie Boga próbuje oddać w sposób filozoficzny. Choć na piśmie nie odwołuje się bezpośrednio do własnych doświadczeń, to jak każdy mistyk staje przed wyzwaniem wyrażenia tego, co niewyrażalne. Popularność jego dzieł pokazuje, że udało mu się częściowo pokonać tę trudność. Mistrz Eckhart w zachowanych dziełach zachwyca głębią, autentycznością i całkowitym zakochaniem w Bogu.

Nakładem Wydawnictwa W drodze ukazały się jego Dzieła wszystkie w pięciu tomach."

exe

uel

uel

Z tego co pisali różni święci np św. Faustyna rzeczywistości duchowej nie da się odzwierciedlić przelewając ją w słowa. Że słowa nie wyrażają ani Bożej rzeczywistości ani rzeczywistości piekła. Ujmowanie wszystkiego w filozoficzne pojęcia wydaje się że też ma swoje granice że nie sięga ten język Tajemnicy Boga. Może dlatego Bóg powiedział św. Tomaszowi że to wszystko słoma ? Uważam wiele pożytku można odnieść czytając książki duchowe, ale do pewnego stopnia, bo to taki sposób jakby niepełnowymiarowy i ograniczony. Myślę że Eckhart pisał dużo prostszym językiem niż św. Jan od Krzyża czy św. Tomasz z Akwinu, jakby na duże skróty, dobrze nie precyzując. Ale też i w dziełach św. Jana od Krzyża znaleźć można znaleźć opis który mogłoby się wydawać że jest opisem kwietysty a jest to opis ilustracji Góry Doskonałości :

"Pozytywne wyniki wyrzeczenia
W przeciwieństwie do ujemnych wyników dróg pożądań, zapisał Święty pismem pionowym w pobliżu tych dróg przeciwne doświadczenia osób kroczących ścieżką wyrzeczeń. Z prawej strony:
Kiedy się o nic nie starałem, otrzymałem wszystko bez starania.
To samo stwierdzenie z lewej strony odnośnie do dóbr niebieskich:
Kiedy już nie starałem się o nie, otrzymałem wszystko bez starania."

Należy pamiętać, że rzeczywistość, szczególnie rzeczywistość życia wewnętrznego, takiego, jakie jest po myśli Bożej, jest bogatsza niż wszystkie nasze teorie, nawet najlepsze. Systemy filozoficzne i teologiczne są często prawdziwe w tym, co twierdzą, a fałszywe w tym, czemu przeczą. Dlaczego ? Dlatego, że rzeczywistość stworzona przez Boga jest o wiele bogatsza niż wszystkie nasze koncepcje, ciasne i krótkowzroczne pod jakimś względem. Zaprzeczać temu znaczyłoby zatracić zmysł tajemnicy, który utożsamia się z kontemplacją .

To, że św. Tomasz sam nie napisał teologii mistycznej, lecz dał jej zasady, nie świadczy z pewnością, że zabronił ją napisać. Podobnie z tego, że nie napisał Praxis confessarii św. Alfonsa, nie można wnioskować, że wykluczał możliwość istnienia tego rodzaju dzieł.

O. Lemonnyerem w pracy o wartości teologii pisał:

"Łaska i cnota nie są rzeczywistościami, których natura, przedmiot, mechanizm, by stać się dla nas zrozumiałymi i aby uczynić zrozumiałym dla nas życie duchowe , czekają na ukończenie spisu doświadczeń ascetycznych i mistycznych... To nie te doświadczenia wiążą teologię Kościoła, ale teologia Kościoła osądza je, wyjaśnia i chwali, jak na to zasługują"
Teolog musi również unikać wszelkiej zarozumiałości, która byłaby u niego bardziej niedopuszczalna niż u wielu innych, gdyż odjęłaby jego życiu wewnętrznemu wszelki poryw, pozbawiając je wielkich łask i przeszkodziłaby mu zrozumieć dobrze dusze wewnętrzne, niezdolne by się przed nim otworzyć.
Powinien pamiętać, że jego mądrość teologiczna, nabyta secundum perfectum usum rationis , jest niższa od daru wlanego mądrości, który sądzi według natchnienia Ducha Świętego i pokrewieństwa z rzeczami Bożymi.
Św. Tomasz posiadał w najwyższym stopniu obie te mądrości, jednak wzniosłość drugiej nie pozwalała mu mieć upodobania w pierwszej , tak dalece , że przy końcu życia , gdy nie mógł już dyktować, bywał niejako zagubiony w Bogu przez kontemplację.

Dominikanin Banez, który był kierownikiem duchowym św. Teresy, twierdził że jest z korzyścią dla teologów, gdy po ukończeniu studiów teologicznych mają kontakt z osobami o głębokim życiu duchowym. Rzeczywiście, jeśli ich osobiste wewnętrzne jest dość przeciętne, jeśli nie ma w nich trwałego wysiłku ascetycznego ani głębokiego życia modlitwy, nie potrafią zdać sobie dostatecznie sprawy z przedziwnych bogactw duchowych, zawartych w traktatach, które objaśniają. Zatrzymują się wtedy zbytnio na powierzchni , a nie wchodzą dostatecznie w ich istotę. Jeśli zajmują się teologią pozytywną , grozi im,że staną się przede wszystkim historykami, a jeśli zajmują się teologią spekulatywną- będą tylko logikami lub metafizykami, którzy omawiają wielkie tajemnice nadprzyrodzone ze stosunkowo niższego punktu widzenia. Podobnie będzie z egzegetą, wyjaśniającym Listy św. Pawła według swej własnej, bardzo przeciętnej psychologii, która w niczym nie przypomina "łaknienia i pragnienia sprawiedliwości Bożej". Wtedy wszystko się pomniejsza i traci całą swoją wartość.

Duch wiedzy teologicznej ma tym mniej życia, im bardziej zatrzymujemy się na tym co niższe ; w ten sposób nie przygotowujemy się do "bardzo owocnego rozumienia tajemnic ", jak mówi Sobór Watykański [I] ses. III. rozdz. IV (Denz., nr 1796 [3016]). Przeciwnie, gdy teologowie lubią czytać wielkich mistyków i widzą życie dusz oddanych modlitwie, prawdziwie umarłych sobie pośród oczyszczeń biernych, które musiały znieść, a mających już bardzo ścisłe zjednoczenie z Bogiem, czują, że znaleźli się w atmosferze wyższej, bardzo odmiennej od tej, gdzie panuje zbytnie przejęcie się własną opinią naukową oraz dyskusjami, do których często miesza się wiele miłości własnej i wiele małych nieciekawych namiętności. Z wyższego punktu widzenia, gdzie rządzą dary rozumu i mądrości, czyniące wiarę przenikliwą i słodką, traktaty teologiczne wydają się o wiele wyższe i głębsze. Często nasze życie wewnętrzne zbyt powierzchowne i przeciętne, nie pozwoliłoby nam odkryć tej pełni znaczenia, toteż powinniśmy być wdzięczni tym, którzy nam w tym pomagają i to pozwala nam pojąć, dlaczego sam św. Tomasz mówił, że nauczył się więcej u stóp Krzyża i przed tabernakulum niż z książek; spędzał on nocne godziny przed Najświętszym Sakramentem i w tej głębokiej modlitwie znajdował coraz bardziej ducha tych rzeczy, których literę dają nam książki teologiczne.

Bliskość i wielkość Pana
6 Szukajcie Pana, gdy się pozwala znaleźć,
wzywajcie Go, dopóki jest blisko!
7 Niechaj bezbożny porzuci swą drogę
i człowiek nieprawy swoje knowania.
Niech się nawróci do Pana, a Ten się nad nim zmiłuje,
i do Boga naszego, gdyż hojny jest w przebaczaniu.
8 Bo myśli moje nie są myślami waszymi
ani wasze drogi moimi drogami -
wyrocznia Pana.
9 Bo jak niebiosa górują nad ziemią,
tak drogi moje - nad waszymi drogami
i myśli moje - nad myślami waszymi. Iz 55

6 A jednak głosimy mądrość między doskonałymi, ale nie mądrość tego świata ani władców tego świata, zresztą przemijających. 7 Lecz głosimy tajemnicę mądrości Bożej, mądrość ukrytą, tę, którą Bóg przed wiekami przeznaczył ku chwale naszej, 8 tę, której nie pojął żaden z władców tego świata5; gdyby ją bowiem pojęli, nie ukrzyżowaliby Pana chwały5; 9 lecz właśnie głosimy, jak zostało napisane, to, czego
ani oko nie widziało, ani ucho nie słyszało,
ani serce człowieka nie zdołało pojąć,
jak wielkie rzeczy przygotował Bóg tym, którzy Go miłują 1 Kor 2

uel

TENDENCJE UTOPIJNE W NAUCE MISTYCZNEJ
MISTRZA ECKHARTA I JANA OD KRZYŻA

[link widoczny dla zalogowanych]

Autor niesłusznie zarzuca św. Janowi od Krzyża i Eckhartowi UTOPIĘ apofatyzmu oraz zarzuca Janowi kierowanie się pogardą wobec świeckich osób.

Autor niesłusznie i bezpodstawnie zakłada że dzieła św. Jana od Krzyża czy Eckharta i zjawisko zjednoczenia z Bogiem odnosi się tylko do osób duchownych. Przez co stawia niesłusznie świeckich i duchownych po przeciwstawnych wrogich obozach. Autor najwyraźniej w nieświadomości nie rozumie że świat w rozumieniu biblijnym oznacza tych którzy żyją potrójną pożądliwością i odrzucają Boga. A zostawienie świata i zaprzestanie zajmowania się stworzeniami nie oznacza pogardy wobec świata i ludzi ale oznacza powrót do Boga aby następnie wyjść z miłością do świata czy to w czynie, słowie czy modlitwie.

Problemem wydaje się że cienka jest granica między zwyczajną drogą a "szaleństwem" radykalnej drogi chrześcijańskiej. Podążanie własną drogą świętości, lub podobną drogą jaką szli święci za Chrystusem, na pewno jest szaleństwem jeżeli się idzie bez Chrystusa, bez sakramentów , bez modlitwy, bez wyrzeczeń, na pół gwizdka jakby się powątpiewało i nie ufało Bogu.

exe

Odniosłem się do Eckharta i filozoficznej wypadkowej jego myślenia.
To tyle, zaś inne sprawy, które poruszasz, są na inny temat.